Tym razem nie będzie o nagrywaniu interwencji (pisaliśmy już o tym na naszym blogu), ale o tym jak powinna prawidłowo wyglądać kontrola drogowa i przede wszystkim co może policjant, a co kierowca. Co prawda to policjant w takiej sytuacji wydaje polecenie, ale kierowca też ma swoje prawa i sam może mieć pewne wymagania wobec policjantów, ale po kolei.

Kontrola drogowa – jak powinien zachować się policjant?

Policjant po zatrzymaniu kierowcy powinien podejść do jego auta i się przedstawić – podać swój stopień, imię i nazwisko oraz przyczynę zatrzymania. Na prośbę kierowcy powinien także się wylegitymować, a jeśli jest nieumundurowany to odznakę musi pokazać niejako z automatu. I tu pojawia się ważna kwestia. Nie wszyscy wiedzą, że zgodnie z prawem kierowca nie zawsze musi zatrzymać się do kontroli policyjnej. Co więcej, jeśli nie zareaguje na wydawane mu znaki lizakiem bądź latarka i pojedzie dalej nie będzie mu grozić żadna kara. Wszystko jednak zależy od tego jak ubrany jest funkcjonariusz.

W obszarze zabudowanym do kontroli pojazd może zatrzymać lizakiem (w dzień) lub latarką z czerwonym światłem (w nocy) zarówno policjant umundurowany jak i ten będący w stroju cywilnym. Jednak już poza nim kierowca może zignorować znaki, jeśli wydaje je funkcjonariusz w ubraniu cywilnym. W takiej sytuacji kierowca, który nie zatrzyma się powinien pojechać do najbliższej komendy policji i tam poinformować o całym zajściu.

Kontrola drogowa – jak powinien zachować się kierowca?

Jeśli otrzymasz od policjanta sygnał do zatrzymania pojazdu, to powinieneś zrobić to w wyznaczonym przez niego miejscu, które nie zagraża bezpieczeństwu na drodze.

Po zatrzymaniu pojazdu kierowca powinien:

• wyłączyć silnik i ewentualnie włączyć światła awaryjne pojazdu jeśli auto jest w pasie drogi,
• pozostać w pojeździe,
• trzymać ręce na kierownicy, aż do momentu podejścia policjanta,
• Na żądanie okazać dokumenty lub podać wymagane przez niego dane,
• na prośbę policjanta umożliwić identyfikację pojazdu, m.in. przez dostęp do komory silnika.

To główne zasady, których kierowca musi się trzymać i które określają stosowne przepisy. Oczywiście, kontrola może rozwijać się już różnie, i skończyć się nawet przeszukaniem pojazdu. I tu dochodzimy do dość problematycznego punktu. Czy policjant ma prawo przeszukać auto bez nakazu? Jeśli tak, to w jakich okolicznościach może to zrobić?

Kontrola drogowa – czy policjant ma prawo przeszukać auto?
Zgodnie z przepisami policjant powinien mieć oczywisty powód aby poprosić kierowcę o otwarcie bagażnika i schowków. Pamiętaj, przeszukanie to nie jest rutynowy element każdej kontroli drogowej. Zatem czy w sytuacji, gdy kierowca jest trzeźwy, pasażerowie nie wzbudzają podejrzeń, a auto jest legalne, policjant może zgodnie z prawem przeszukać samochód? Okazuje się, że... tak. Co prawda art. 15 ust. 1 pkt 5 ustawy o policji przytacza pewne warunki, które muszą zaistnieć, aby mogło dojść do rewizji pojazdu, to tak naprawdę zapisy te są na tyle nieprecyzyjnie sformułowane, że każdy policjant wybroni się z oskarżeń przed bezpodstawnym przeszukaniem samochodu.

Już wyjaśniamy o co dokładnie chodzi. Przeszukanie pojazdu może nastąpić w przypadku, w którym występuje przypuszczenie, że kierowca przewozi broń, przedmioty niebezpieczne lub przedmioty stanowiące dowód w aktualnie prowadzonym postępowaniu. Jak się domyślacie takie przypuszczenia policjant może mieć zawsze i nikt mu raczej nie udowodni, że było inaczej.

Kontrola drogowa – policjanci nie lubią jednego pytania

Na szczęście prawo nie pozostawia kierowcy zupełnie bez ochrony. Co prawda użytkownik auta nie może odmówić policjantowi, ale wymagać od niego jednej rzeczy. A funkcjonariusz nie może mu odmówić. Jeśli mundurowy zdecyduje się na przeszukanie twojego samochodu, masz prawo zażądać, aby następnie sporządził z tej czynności szczegółowy protokół. W takim dokumencie muszą znaleźć się dokładne opisy znalezionych w aucie przedmiotów, co w niektórych przypadkach może być czynnością naprawdę pracochłonną. Dodatkowo kierowca musi taki dokument podpisać, a jeśli nie zgadza się z jego treścią, może poprosić np. o jego doprecyzowanie.

O taki protokół na pewno warto poprosić, gdy kontrola nie przebiega zgodnie z przyjętą formuła, a zachowanie policjanta jest dalece niewłaściwe. Pamiętajcie, że kierowca ma w takich sytuacjach siedem dni na złożenie zażalenia na sposób działania funkcjonariusza. Protokół w takich sytuacjach może okazać się naprawdę przydatny.

Kontrola drogowa – kto może przeszukać auto?

Skoro jesteśmy już przy przeszukaniach warto wyjaśnić, że nie tylko policjanci mogą zaglądać do bagażników kierowców. Okazuje się, że lista służb, którym przysługuje takie prawo jest naprawdę długa. Mogą to robić: funkcjonariusze Straży Granicznej,  Służby Celnej, Centralnego Biura Śledczego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Żandarmerii Wojskowej, ale w tym ostatnim przypadku dotyczy to tylko pojazdów należących do wojska lub prowadzonych przez wojskowych. Warto jednak zaznaczyć, że pytanie o protokół działa bez względu na to, jakie służby chcą dokonać przeszukania.