Leasing to jedna z najpopularniejszych form finansowania środków trwałych, a jej atrakcyjność wynika m.in. z możliwości uzyskania znacznej optymalizacji podatkowej przez czynnych podatników VAT. Jak wygląda w praktyce odliczenie podatku VAT w leasingu samochodu?
W obrocie gospodarczym stosuje się kilka rodzajów leasingu. Główne różnice sprowadzają się do stron umowy, konstrukcji samego kontraktu, praw i obowiązków stron, a także przedmiotu umowy. W zależności od przyjętych warunków inaczej jest również traktowany podatek VAT.
Bez względu na wybrany model współpracy leasing łączy w sobie elementy kredytu i dzierżawy, pozwalając klientowi na korzystanie z określonych w umowie aktywów, bez konieczności nadmiernego obciążania finansów firmy.
Leasing finansowy to najbardziej typowa postać leasingu, regulowana przepisami Kodeksu Cywilnego. Najczęściej jest to umowa o charakterze długoterminowym (czas jej trwania często pokrywa się z czasem amortyzacji). Polega ona na tym, że leasingodawca nabywa określoną rzecz i oddaje ją leasingobiorcy do korzystania.
W przypadku leasingu finansowego podatek VAT naliczany jest jednorazowo – w momencie wydania przedmiotu umowy. Leasingobiorca zachowuje prawo do jego odliczenia i dla realizacji tego prawa nie ma znaczenia, czy będzie on płacił comiesięczne raty leasingowe.
W świetle przepisów prawa podatkowego leasing finansowy został zrównany z dostawą towarów, dlatego tutaj stawka podatku może być zróżnicowana, w zależności od przedmiotu umowy (choć dla pojazdów, maszyn i urządzeń zawsze wynosi 23%).
Należy pamiętać, że to, czy korzystający będzie mógł odliczyć 100% podatku VAT, czy jedynie 50%, zależy od sposobu korzystania z pojazdu.
Jeżeli samochód jest wykorzystywany wyłącznie do celów służbowych, a przedsiębiorca złożył w urzędzie skarbowym deklarację VAT-26 i prowadzi ewidencję korzystania z pojazdu, będzie on mógł odliczyć całość podatku. Jeżeli jednak pojazd służy do zaspokajania potrzeb zarówno służbowych, jak i prywatnych, prawo do odliczenia obejmuje jedynie 50% podatku VAT. Pozostałe 50% kwoty zwiększa wartość początkową przedmiotu umowy, która będzie stanowiła podstawę do obliczania amortyzacji.
W przypadku leasingu operacyjnego prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych przysługuje leasingodawcy, a nie korzystającemu, jak ma to miejsce przy wariancie finansowym. Co więcej, czas trwania tego typu umowy jest na ogół krótszy niż finansowego. Zgodnie z przepisami podatkowymi, nie może wynosić mniej niż 40% okresu amortyzacji.
W kontekście podatku VAT zasadnicza różnica sprowadza się do tego, że odliczenie następuje od każdej faktury (raty leasingowej) wystawianej w kolejnych miesiącach. Przepisy podatkowe traktują leasing operacyjny jak świadczenie usług opodatkowane stałą stawką 23%.
Analogicznie jak w przypadku leasingu finansowego, także tutaj wysokość odliczanego podatku jest uzależniona od sposobu korzystania z samochodu i może wynosić 100% lub 50%. W drugim przypadku nieodliczone 50% podatku staje się kosztem uzyskania przychodu, obniżając tym samym podstawę opodatkowania.
Jest to tak zwany tryb mieszany finansowania. Często wybierają go osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, u których życie rodzinne i praca płynnie się przenikają. Praktyka pokazuje, że 8 na 10 umów zawierana jest właśnie w formie leasingu operacyjnego.
Opłata wstępna, zwana inaczej czynszem inicjalnym, to zabezpieczenie finansującego, a zarazem pierwsza opłata i wkład własny, jaki ponosi korzystający. Ma ona charakter bezzwrotny i stanowi „parasol ochronny” na wypadek niewywiązywania się leasingobiorcy z umowy. Im wyższy jest czynsz inicjalny, tym niższe będą kolejne raty, ale także koszt ewentualnego wykupu pojazdu. Na ogół im niższa jest nasza zdolność leasingowa, tym wyższą opłatę wstępną będziemy musieli wnieść.
W przypadku opłaty wstępnej w leasingu VAT traktowany jest na zasadach ogólnych. W praktyce oznacza to, że faktura dokumentująca wydatek stanowi podstawę do odliczenia 50% lub 100% podatku, w zależności od sposobu korzystania z pojazdu, a także spełnienia kryteriów wskazanych w ustawie. Warto jednak pamiętać, że mamy 7 dni na zgłoszenie w urzędzie skarbowym stosownej decyzji. Tylko pozornie jest to długi termin.
To pytanie często zadają sobie przedsiębiorcy szukający sposobu na objęcie finansowaniem środków trwałych, nabytych przez finansującego od osoby prywatnej. Pytanie powinno brzmieć nieco inaczej, a mianowicie „Czy faktura VAT marża i leasing idą w parze”?
Na pierwszy rzut oka – nie. Korzystający, który jest przedsiębiorcą, nie będzie mógł odliczyć VAT-u od kwoty wskazanej na takiej fakturze. Okazuje się jednak, że teoretycznie istnieje pewna możliwość, choć obecnie mało która firma leasingowa oferuje takie rozwiązania. Wyjściem z sytuacji może okazać się leasing finansowy, choć w tym przypadku podatek zostanie naliczony jedynie od części raty leasingowej obejmującej odsetki. W praktyce będzie to więc bardzo niska kwota i z punktu widzenia optymalizacji podatkowej mało opłacalna inwestycja.
Znacznie korzystniejszym z punktu VAT-u rozwiązaniem będzie zdecydowanie się na finansowanie samochodu zakupionego bezpośrednio od dealera marki, firmy specjalizującej się w imporcie pojazdów zza granicy lub z komisu. Wtedy korzystającemu przysługuje prawo odliczania od pełnej kwoty raty.
Leasing samochodu pozwala na zwiększenie swobody finansowej firmy. Zmniejsza także kapitał początkowy niezbędny do jej prowadzenia i pozwala zaoszczędzić całkiem sporo pieniędzy, a wszystko to zgodnie z przepisami prawa. Czy te możliwości nie wydają się kuszące?